اخیراً اطلاعات مختلفی درباره گسترش بیماری متاپنوموویروس انسانی (Human Metapneumovirus) یا (HMPV) در برخی کشورهای جهان، به‌ویژه چین، منتشر شده است. برخی از این منابع از HMPV به عنوان یک بیماری جدید یاد می‌کنند. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این ویروس اولین‌بار در سال 2001 کشف شده و بیماری جدیدی نیست. با این حال، توجه به این ویروس و بیماری‌زایی آن در دوره‌های اخیر افزایش یافته است.
در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین جنبه‌های بیماری متاپنوموویروس انسانی، آخرین وضعیت این بیماری در جهان، ایران و کشور چین پرداخته می‌شود.
بررسی ویژگی‌ها و اهمیت ویروس HMPV:
HMPV یک ویروس RNA تک‌رشته‌ای منفی است که به خانواده پنوموویریده (Pneumoviridae) و کلاس متاپنوموویروس تعلق دارد. این ویروس از نظر ساختار و بیماری‌زایی با ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) مرتبط است.
اثرات بر گروه‌های پرخطر:
• کودکان خردسال: این ویروس یکی از عوامل اصلی عفونت‌های دستگاه تنفسی در کودکان زیر پنج سال است.
• افراد مسن و بیماران با نقص ایمنی: HMPV می‌تواند بیماری‌های شدیدتری مانند برونشیولیت یا ذات‌الریه ایجاد کند.
• افراد سالم: در این گروه نیز ممکن است علائم خفیف‌تری مشابه سرماخوردگی ایجاد کند.
علائم اصلی مرتبط با ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV)
علائم شایع:
عفونت ناشی از ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) اغلب با علائم زیر همراه است:
• سرفه
• تب
• گرفتگی بینی
• تنگی نفس
این علائم شباهت زیادی به سایر ویروس‌های عامل عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی دارد و ممکن است شدت آن‌ها در افراد مختلف متفاوت باشد.
پیشرفت بیماری:
در برخی موارد، عفونت ناشی از HMPV می‌تواند به شرایط جدی‌تر پیشرفت کند، از جمله:
• برونشیولیت (التهاب راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها)
• برونشیت (لتهاب مجاری هوایی بزرگ)
• پنومونی (عفونت ریه).
مدت زمان نهفتگی:
مدت زمان نهفتگی ویروس HMPV، یعنی فاصله زمانی بین قرار گرفتن در معرض ویروس و بروز علائم، به‌طور معمول بین 3 تا 6 روز تخمین زده می‌شود.
عوارض جدی:
در مواردی، به‌ویژه در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، سالمندان، کودکان خردسال و افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای، عفونت می‌تواند به عوارض جدی منجر شود که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. این عوارض شامل موارد زیر است:
• حملات آسم یا تشدید بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
• عفونت گوش میانی (اوتیت میانی)
• نارسایی تنفسی در موارد شدید
مدت بیماری:
مدت بیماری به شدت علائم و وضعیت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. معمولاً این بیماری مشابه سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی ویروسی است و طی چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد، اما ممکن است در موارد شدیدتر، روند بهبودی طولانی‌تر باشد.
نحوه انتشار و انتقال ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV)
ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) عمدتاً از طریق روش‌های زیر منتقل می‌شود:
1) . ترشحات تنفسی:
• قطرات حاوی ویروس که در اثر سرفه یا عطسه فرد مبتلا در هوا پخش می‌شوند، از رایج‌ترین راه‌های انتقال هستند.
• استنشاق این قطرات توسط افراد سالم، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
2) تماس نزدیک:
• تماس فیزیکی مستقیم، مانند لمس یا دست دادن با فرد مبتلا، می‌تواند ویروس را انتقال دهد.
ب تماس‌های تنفسی نزدیک (مانند مکالمه در فاصله کم) نیز احتمال انتقال را بالا می‌برد.
3) سطوح و اشیاء آلوده:
• ویروس می‌تواند روی سطوح و اشیاء آلوده مانند دستگیره در، تلفن همراه، یا اسباب‌بازی‌ها باقی بماند.
• لمس این سطوح و سپس تماس دست با دهان، بینی یا چشم می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود.
مدت ماندگاری ویروس روی سطوح
تحقیقات نشان می‌دهند که HMPV، مانند سایر ویروس‌های تنفسی، می‌تواند برای مدتی روی سطوح زنده بماند.
• مدت زمان ماندگاری ویروس بستگی به نوع سطح (مانند فلزی، پلاستیکی یا پارچه‌ای) و شرایط محیطی (مانند دما و رطوبت) دارد.
پیشگیری از بیماری HMPV
پیشگیری از ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) اهمیت زیادی در کنترل گسترش این بیماری دارد. برخی از اقدامات پیشگیرانه مؤثر که افراد می‌توانند انجام دهند عبارتند از:
1. شستشوی منظم دست‌ها:
- دست‌ها را به طور منظم با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه بشویید تا از انتقال ویروس جلوگیری شود.
- همچنین می‌توان از محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس (HOCl) برای ضدعفونی دست‌ها استفاده کرد. هیپوکلروس به دلیل خاصیت ضد ویروسی قوی خود می‌تواند به کاهش انتقال ویروس‌ها کمک کند.
2. اجتناب از تماس با چشم‌ها، بینی و دهان:
- از تماس دست‌های آلوده با چشم‌ها، بینی یا دهان خودداری کنید، زیرا ویروس از این طریق به راحتی منتقل می‌شود.
3. اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار:
- از تماس نزدیک با افرادی که دارای علائم بیماری هستند، اجتناب کنید تا خطر ابتلا به ویروس کاهش یابد.
4. تهویه مناسب فضاها:
- در محیط‌هایی که احتمال وجود ویروس وجود دارد، تهویه هوا را به خوبی برقرار کنید. برای بهبود تهویه و کاهش خطر انتقال ویروس‌ها، از سیستم‌های تهویه با گردش هوای مناسب استفاده کنید.
- همچنین، اضافه کردن محلول هیپوکلروس اسید به دستگاه‌های بخور می‌تواند به پاکسازی هوا از ویروس‌ها و آلودگی‌های موجود کمک کند. هیپوکلروس اسید به عنوان یک ضدعفونی‌کننده مؤثر، می‌تواند ویروس‌ها را در هوا از بین ببرد و کیفیت هوا را بهبود بخشد.
5. ضدعفونی سطوح:
- سطوح مختلف مانند دستگیره‌ها، کلیدهای برق و سایر سطوح تماس‌دار را با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس (HOCl) ضدعفونی کنید. هیپوکلروس به عنوان یک ضدعفونی‌کننده مؤثر در از بین بردن ویروس‌ها، می‌تواند به کاهش خطر آلودگی و انتقال ویروس‌ها کمک کند.
با رعایت این اقدامات پیشگیرانه و استفاده از هیپوکلروس برای ضدعفونی، می‌توان از گسترش ویروس HMPV و سایر ویروس‌های تنفسی جلوگیری کرد و خطر ابتلا به بیماری کاهش می‌یابد.
توصیه‌های بهداشتی برای بیماران مبتلا به HMPV
افرادی که با علائم ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) مبتلا هستند، باید اقدامات پیشگیرانه زیر را برای جلوگیری از انتشار ویروس و محافظت از دیگران رعایت کنند:
1. استفاده از ماسک و پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه:
- هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی یا آرنج خود بپوشانید و از استفاده از ماسک برای جلوگیری از انتشار قطرات ویروسی در هوا استفاده کنید.
2. شستشوی مداوم و صحیح دست‌ها: - دست‌های خود را به طور مداوم و صحیح (با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه) بشویید تا از انتقال ویروس به سطوح و افراد دیگر جلوگیری شود.
- همچنین می‌توان از محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس اسید (HOCl) برای ضدعفونی دست‌ها استفاده کرد. هیپوکلروس اسید به دلیل خاصیت ضد ویروسی قوی خود می‌تواند به کاهش انتقال ویروس‌ها کمک کند.
3. عدم اشتراک ظروف غذا و وسایل خوراکی: - از اشتراک ظروف غذا، وسایل خوراکی و دیگر لوازم شخصی با دیگران خودداری کنید تا خطر انتقال ویروس کاهش یابد.
4. اجتناب از نزدیک شدن به دیگران: - از بوسیدن دیگران یا تماس نزدیک با افراد به ویژه در صورت داشتن علائم بیماری خودداری کنید.
5. ماندن در خانه و اجتناب از تماس با افراد آسیب‌پذیر:
در صورت بیماری، در خانه بمانید و از نزدیک شدن به افراد آسیب‌پذیر مانند کودکان، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف خودداری کنید.
علاوه بر این، تمیز کردن سطوح آلوده مانند دستگیره‌ها، اسباب بازی‌های مشترک و سایر سطوح تماس‌دار با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس اسید می‌تواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند. همچنین تهویه مناسب هوا در محیط‌های بسته به ویژه با استفاده از دستگاه‌های بخور که محلول هیپوکلروس اسید را به هوا اضافه می‌کنند، می‌تواند به پاکسازی هوا از ویروس‌ها و آلودگی‌های موجود کمک کند و از گسترش HMPV جلوگیری نماید.
توصیه‌های بهداشتی برای بیماران مبتلا به HMPV
افرادی که با علائم ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) مبتلا هستند، باید اقدامات پیشگیرانه زیر را برای جلوگیری از انتشار ویروس و محافظت از دیگران رعایت کنند:
1. استفاده از ماسک و پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه:
- هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی یا آرنج خود بپوشانید و از استفاده از ماسک برای جلوگیری از انتشار قطرات ویروسی در هوا استفاده کنید.
2. شستشوی مداوم و صحیح دست‌ها:
- دست‌های خود را به طور مداوم و صحیح (با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه) بشویید تا از انتقال ویروس به سطوح و افراد دیگر جلوگیری شود.
- همچنین می‌توان از محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس اسید (HOCl) برای ضدعفونی دست‌ها استفاده کرد. هیپوکلروس اسید به دلیل خاصیت ضد ویروسی قوی خود می‌تواند به کاهش انتقال ویروس‌ها کمک کند.
3. عدم اشتراک ظروف غذا و وسایل خوراکی:
- از اشتراک ظروف غذا، وسایل خوراکی و دیگر لوازم شخصی با دیگران خودداری کنید تا خطر انتقال ویروس کاهش یابد.
4. اجتناب از نزدیک شدن به دیگران:
- از بوسیدن دیگران یا تماس نزدیک با افراد به ویژه در صورت داشتن علائم بیماری خودداری کنید.
5. ماندن در خانه و اجتناب از تماس با افراد آسیب‌پذیر:
- در صورت بیماری، در خانه بمانید و از نزدیک شدن به افراد آسیب‌پذیر مانند کودکان، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف خودداری کنید.علاوه بر این، تمیز کردن سطوح آلوده مانند دستگیره‌ها، اسباب بازی‌های مشترک و سایر سطوح تماس‌دار با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی هیپوکلروس اسید می‌تواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند. همچنین تهویه مناسب هوا در محیط‌های بسته به ویژه با استفاده از دستگاه‌های بخور که محلول هیپوکلروس اسید را به هوا اضافه می‌کنند، می‌تواند به پاکسازی هوا از ویروس‌ها و آلودگی‌های موجود کمک کند و از گسترش HMPV جلوگیری نماید.
زمان انتشار و گسترش ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV)
فعالیت فصلی:
- داده‌های سیستم‌های نظارتی جهانی نشان می‌دهند که ویروس HMPV عمدتاً در اواخر زمستان و اوایل بهار در مناطق معتدل فعال‌تر است.
- این دوره‌ها معمولاً با فصل افزایش عفونت‌های تنفسی همراه هستند.
همزمانی با سایر ویروس‌ها:
- ویروس HMPV می‌تواند به طور همزمان با سایر ویروس‌های تنفسی شایع، مانند:
- ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)
- ویروس آنفلوآنزا در طول فصل‌های سرد و فصول گسترش ویروس‌های تنفسی در گردش باشد.
پراکندگی جغرافیایی و فصلی:
- در مناطق معتدل، فعالیت HMPV بیشتر در ماه‌های سردتر سال دیده می‌شود.
- در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، ویروس ممکن است در تمام طول سال فعال باشد، اما اغلب در فصل‌های بارانی یا سرد شیوع بیشتری دارد.
نحوه تشخیص بیماری ناشی از ویروس متاپنوموویروس انسانی(HMPV)
تشخیص دقیق و سریع ویروس HMPV برای مدیریت و پیشگیری از گسترش آن اهمیت بالایی دارد. روش‌های مولکولی مختلف برای تشخیص این ویروس وجود دارند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در این بخش، روش‌های رایج و نوین تشخیصی شامل RT-PCR، RT-qPCR، LAMP، CRISPR-Cas12a، mNGS و کشت ویروسی معرفی شده‌اند.
نحوه تشخیص بیماری ناشی از ویروس متاپنوموویروس انسانی(HMPV)
تشخیص دقیق و سریع ویروس HMPV برای مدیریت و پیشگیری از گسترش آن اهمیت بالایی دارد. روش‌های مولکولی مختلف برای تشخیص این ویروس وجود دارند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در این بخش، روش‌های رایج و نوین تشخیصی شامل RT-PCR، RT-qPCR، LAMP، CRISPR-Cas12a، mNGS و کشت ویروسی معرفی شده‌اند.
1) تست RT-PCR (واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با رونویسی معکوس):
- روش تشخیص: این تست بر اساس شناسایی ژن‌های خاص ویروس HMPV مانند ژن‌های F و N طراحی شده است.
- مزایا:
- فراهم کردن امکان آنالیز ژنتیکی ویروس
- استفاده گسترده در سال‌های گذشته به دلیل دقت بالا در شناسایی ویروس
- محدودیت‌ها:
- نیاز به تجهیزات پیچیده و تخصصی
- .حساسیت کمتر نسبت به روش‌های جدیدتر مانند RT-qPCR.
- کاهش کاربرد در سال‌های اخیر به دلیل پیشرفت در تکنولوژی‌های تشخیصی.
2) تست RT-qPCR واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با رونویسی معکوس کمی:
- روش تشخیص: این روش، استاندارد طلایی تشخیص ویروس HMPV است و از فناوری پیشرفته برای شناسایی اسید نوکلئیک ویروس استفاده می‌کند.
- مزایا:
- حساسیت بالا: مطالعات نشان می‌دهند که RT-qPCR نسبت به RT-PCR دقت و حساسیت بیشتری دارد.
- کاهش احتمال آلودگی و خطا در نتیجه آزمایش.
- تشخیص سریع‌تر و قابل‌اعتمادتر در مقایسه با سایر روش‌ها.
- کاربرد:
- این روش در مراکز تشخیصی پیشرفته به دلیل دقت بالا و توانایی شناسایی ویروس در مراحل اولیه عفونت بسیار استفاده می‌شود.
3) روش LAMP تقویت ایزوترمال واسطه لوپ:
- روش کار: این روش از فرآیند تقویت ایزوترمال برای شناسایی اسید نوکلئیک ویروس استفاده می‌کند.
- مزایا:
- سرعت بالا و ساده بودن فرآیند.
- نیاز کمتر به تجهیزات پیشرفته.
- مناسب برای استفاده در محیط‌های کم‌امکانات.
- کاربرد:
مناسب برای غربالگری اولیه در مناطق با دسترسی محدود به تجهیزات پیشرفته.
4) روش CRISPR-Cas12a:
- روش کار: این فناوری مبتنی بر سیستم CRISPR-Cas12a به شناسایی دقیق توالی‌های ژنتیکی خاص ویروس می‌پردازد.
- مزایا:
- دقت و حساسیت بسیار بالا.
- زمان تشخیص کوتاه.
- امکان استفاده در کیت‌های قابل حمل.
- کاربرد:
به‌عنوان یک روش سریع و قابل اطمینان در محیط‌های آزمایشگاهی مدرن و در زمان اپیدمی‌ها.
5) روش mNGS توالی‌یابی نسل جدید متاژنومی:
- روش کار: این روش از تکنیک‌های توالی‌یابی برای شناسایی ژنوم ویروس و همچنین دیگر عوامل بیماری‌زا در نمونه استفاده می‌کند.
- مزایا:
- شناسایی همزمان ویروس‌های مختلف.
- مناسب برای موارد عفونت‌های ناشناخته یا پیچیده.
- توانایی ارائه اطلاعات کامل ژنومی.
- معایب:
- هزینه بالا.
- نیاز به تجهیزات پیشرفته و متخصصین با تجربه.
- کاربرد:
معمولاً در تحقیقات و مطالعات اپیدمیولوژیک استفاده می‌شود.
6) کشت ویروسی:
- روش کار: شامل رشد ویروس در محیط‌های کشت سلولی خاص برای شناسایی است.
- مزایا: امکان بررسی ویژگی‌های ویروس مانند مقاومت دارویی.
- معایب:
- زمان‌بر و پیچیده
- نیاز به تجهیزات ایمنی زیستی سطح بالا
- کاربرد:
بیشتر در تحقیقات آزمایشگاهی و توسعه داروها و واکسن‌ها.
انتخاب روش مناسب برای تشخیص:
انتخاب روش تشخیص به عوامل زیر بستگی دارد:
1. امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی: روش‌هایی مانند RT-qPCR و LAMP برای محیط‌های با دسترسی متفاوت کاربردی‌تر هستند.
2. زمان و دقت مورد نیاز: روش‌های CRISPR-Cas12a و mNGS برای تشخیص سریع و دقیق مناسب‌اند.
3. هدف تشخیص: برای تشخیص اولیه یا مطالعات اپیدمیولوژیک، روش‌هایی مانند LAMP یا mNGS پیشنهاد می‌شوند.
اپیدمیولوژی ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV)
شیوع جهانی:
ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) یکی از عوامل شایع عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی تحتانی، به‌ویژه در کودکان زیر 5 سال، محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که این ویروس در 3 تا 10 درصد موارد بستری کودکان زیر 5 سال با عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی تشخیص داده می‌شود.
مرگ‌ومیر:
نرخ مرگ‌ومیر ناشی از HMPV حدود 1 در هر 1000 مورد ابتلا تخمین زده می‌شود. طی 5 سال اخیر، این ویروس مسئول:
• حدود 14.2 میلیون مورد عفونت حاد تنفسی تحتانی در کودکان زیر 5 سال در سراسر جهان بوده است.
• حدود 643 هزار بستری در بیمارستان و 7700 مرگ در بیمارستان گزارش شده است.
• مرگ‌های ناشی از این ویروس (در بیمارستان و جامعه) به حدود 16100 مورد برآورد می‌شود.
تأثیر بر نوزادان:
• 58 درصد از پذیرش‌های بیمارستانی در نوزادان زیر 12 ماه مربوط به این ویروس است.
• 64 درصد از مرگ‌های داخل بیمارستانی در نوزادان زیر 6 ماه به دلیل HMPV رخ می‌دهد.
• بیش از 79 درصد این مرگ‌ها در کشورهای کم‌درآمد و با درآمد متوسط پایین رخ داده است.
توزیع جغرافیایی:
داده‌های دقیق و کاملی از توزیع جغرافیایی این ویروس در سراسر جهان وجود ندارد. با این حال:
• چین بالاترین میزان شیوع این بیماری را گزارش کرده است.
• در کشورهایی مانند هند، موارد محدودی ثبت شده است.
• در آمریکا، عفونت‌های ناشی از HMPV طی فصل‌های زمستان و بهار افزایش چشمگیری داشته و نگرانی‌هایی را درباره این ویروس ایجاد کرده است.
سایر مناطق:
مواردی از این بیماری هر ساله در کشورهای مختلف گزارش می‌شود، اما عدم وجود پایش گسترده و ثبت سیستماتیک، ارزیابی دقیق‌تر شیوع این ویروس را محدود کرده است.
نگرانی‌های موجود:
با توجه به اینکه بسیاری از افراد اطلاعات کمی درباره HMPV دارند، افزایش موارد عفونت در برخی کشورها نگرانی‌هایی را درباره این ویروس ایجاد کرده است. از جمله:
• عدم وجود واکسن یا درمان ضدویروسی اختصاصی.
• تأثیر بالای ویروس بر گروه‌های پرخطر مانند کودکان خردسال و افراد مسن.
• فشار بر سیستم‌های بهداشتی در کشورهای کم‌درآمد.
راهکارها:
• تقویت سیستم‌های نظارت و پایش اپیدمیولوژیک در سطح جهانی.
• تمرکز بیشتر بر تحقیقات برای توسعه واکسن و داروهای مؤثر.
• بهبود دسترسی به خدمات درمانی در کشورهای کم‌درآمد برای کاهش مرگ‌ومیر مرتبط با این ویروس.
ویروس HMPV اگرچه یک ویروس جدید نیست، اما همچنان یکی از عوامل مهم بار بیماری‌های تنفسی در سراسر جهان به شمار می‌رود. همکاری بین‌المللی و تقویت زیرساخت‌های بهداشتی برای مدیریت این ویروس ضروری است.
اپیدمیولوژی و اهمیت جهانی:
HMPV یک ویروس شایع در سراسر جهان است که اغلب در فصول سرد سال باعث بروز بیماری می‌شود. این ویروس بار قابل توجهی را بر سیستم‌های بهداشتی کشورهای مختلف وارد کرده و به‌ویژه در مناطق پرتراکم مانند چین، مشکلات گسترده‌ای ایجاد می‌کند.
گزارش‌های مختلفی در سال‌های اخیر از وجود بیماری ناشی از ویروس متاپنوموویروس انسانی (HMPV) در ایران منتشر شده است. به طور خاص، حدود یک سال است که نظام مراقبت دیده‌وری ۲۱ پاتوژن تنفسی در ایران فعال است که ویروس HMPV یکی از موارد مورد بررسی در آن است. طبق داده‌های این نظام مراقبتی، مواردی از این بیماری در ماه‌های آذر، بهمن و اسفند سال ۱۴۰۲ و همچنین اردیبهشت ۱۴۰۳ شناسایی شده است. در اردیبهشت ماه امسال، ۱٫۷ درصد نمونه‌های بررسی‌شده در این نظام مراقبت به این ویروس اختصاص داشتند، اما از آن زمان تاکنون مورد جدیدی از HMPV در این نظام شناسایی نشده است.
یک مطالعه مرور سیستماتیک در سال ۲۰۲۱ شیوع این بیماری را در مناطق مختلف ایران حدود ۸٫۹٪ (با فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۵٫۴٪ – ۱۴٫۲٪) برآورد کرده است. در مقایسه با وضعیت جهانی، ایران از نظر شیوع عفونت ناشی از ویروس متاپنوموویروس وضعیت متوسطی دارد. اکثر بیماران با تست مثبت این ویروس در جمعیت کودکان زیر ۵ سال بودند که شیوع آن‌ها حدود ۷٫۶٪ (با فاصله اطمینان ۹۵ درصد: ۳٫۵٪ – ۱۵٫۶٪) گزارش شده است.
آخرین وضعیت بیماری HMPV در چین و سایر کشورها
چین اخیراً با افزایش موارد بیماری‌های تنفسی، به ویژه ویروس متاپنومو انسانی (HMPV)، مواجه شده است. این افزایش موارد در آستانه فصل زمستان و بهار توجه رسانه‌ها و مقامات بهداشتی را جلب کرده است. گزارش‌های مختلف از هجوم بیماران به بیمارستان‌ها و نگرانی‌ها در خصوص احتمال بروز بحران بهداشتی در این کشور حکایت دارند. وضعیت کنونی بیماری در چین با شرایط پاندمی کووید-۱۹ مقایسه می‌شود که در پنج سال گذشته آغاز شد و موجی از نگرانی‌ها را به دنبال داشت.
در نوامبر (آبان ۱۴۰۳)، سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرد که از ماه اکتبر (مهر ۱۴۰۳) موارد بیماری‌های تنفسی در سطح جهانی، از جمله چین، افزایش یافته است. این گزارش‌ها به روند صعودی بیماری‌ها و گسترش آن در مناطق مختلف اشاره دارند. علاوه بر این، افزایش شناسایی موارد ویروسی در کشورهای مختلف نیز مشاهده شده است.
در چین، برای مدیریت این وضعیت، اداره ملی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین (NCDPA) یک سیستم پایش جدید برای شناسایی و مدیریت پنومونی ناشی از HMPV راه‌اندازی کرده است. هدف از این سیستم بهبود نظارت، واکنش سریع‌تر و کارآمدتر به افزایش فصلی بیماری‌های تنفسی است.
مرکز مدیریت بیماری‌های چین (CDC) اعلام کرده است که در هفته پایانی دسامبر، موارد عفونت‌های تنفسی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. برای کنترل و پیشگیری از این افزایش موارد، پروتکل‌های جدیدی برای آزمایشگاه‌ها و سازمان‌های بهداشتی معرفی شده است. همچنین، مقامات بهداشتی چین پیش‌بینی کرده‌اند که تعداد مبتلایان در زمستان و بهار همچنان روند افزایشی خواهد داشت، هرچند که آمار کلی ممکن است کمتر از سال ۲۰۲۴ باشد.
در کشورهای دیگر نیز این ویروس به تدریج گزارش شده است. در هند، دو مورد ابتلا به HMPV در دو کودک زیر ۵ سال بدون تاریخچه سفر به کشورهای دیگر شناسایی شده است. همچنین در هنگ کنگ، مواردی از این بیماری مشاهده شده است. کشورهای کامبوج و تایوان نیز در حال پایش دقیق وضعیت بیماری‌های تنفسی هستند و از نزدیک موارد مشکوک به این بیماری را ارزیابی می‌کنند.
در اروپا و آمریکای شمالی نیز نگرانی‌هایی در خصوص افزایش موارد بیماری‌های تنفسی و به ویژه HMPV وجود دارد. برخی منابع بهداشتی هشدار داده‌اند که این بیماری ممکن است در این مناطق نیز شیوع یابد، به ویژه در فصول سرد سال که احتمال گسترش بیماری‌های تنفسی بیشتر است.
توصیه‌ها و اقدامات پیشگیرانه
با اینکه نگرانی‌های زیادی در مورد افزایش موارد ابتلا به HMPV در چین و سایر کشورها وجود دارد، کارشناسان بهداشت عمومی بر این نکته تأکید دارند که این ویروس جدید نیست و از دهه‌ها پیش در سطح جهانی شناخته شده است. آن‌ها معتقدند که افزایش اخیر موارد ممکن است ناشی از پیشرفت‌های تکنولوژیک در تشخیص و همچنین آگاهی بیشتر مردم از این ویروس باشد.
متخصصان بهداشت توصیه می‌کنند که مردم کشورهای مختلف به خصوص در مناطقی که شیوع بیماری گزارش شده است، هوشیار باشند و از اقدامات پیشگیرانه مانند شست‌وشوی مداوم دست‌ها، استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی و تهویه مناسب محیط‌های بسته برای کاهش احتمال انتقال ویروس پیروی کنند. همچنین، در صورت بروز علائم بیماری، افراد باید به پزشک مراجعه کنند و از تماس نزدیک با دیگران به ویژه افراد آسیب‌پذیر پرهیز نمایند.
به طور کلی، افزایش آگاهی از بیماری‌های تنفسی و رعایت اقدامات بهداشتی استاندارد می‌تواند در پیشگیری از شیوع این بیماری‌ها مؤثر باشد و از بروز بحران‌های بهداشتی جلوگیری کند.
