خانه » فناوری نوین در درمان سرطان » روش های تشخیص سرطان ریه

روش های تشخیص سرطان ریه

سرطان ریه

سرطان ریه یک بیماری پیچیده با علل متعدد بوده و معمولاً تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شده که می تواند از نای، راه هوایی اصلی یا ریه ها شروع شود. این بیماری زمانی ایجاد می شود که سلول های غیرطبیعی در داخل یک یا هر دو ریه، رشد و تقسیم کنترل نشده ای داشته باشند. ایجاد سرطان ریه تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله جهش های ژنتیکی و اپی ژنتیکی و همچنین قرار گرفتن در معرض مواد سرطان زا قرار دارد. مانند سایر انواع سرطان، سرطان ریه با یک سری جهش در DNA سلول های سالم شروع می شود. این سلول ها رشد کرده تا تومور ایجاد کنند. علاوه بر این، ممکن است عوامل و تعاملات دیگری نیز وجود داشته باشد و محققان هنوز در حال مطالعه برای درک بهتر منشاء و پیچیدگی های سرطان ریه هستند.

تشخیص سرطان ریه

روش های بسیاری برای تشخیص سرطان ریه وجود دارد که هرکدام از دقت متفاوتی برخوردار بوده و به تشخیص سرطان ریه کمک می کنند.

عکس برداری از قفسه سینه

عکس برداری از قفسه سینه شامل عکس برداری با اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن ریه است.

موارد استفاده از عکس برداری قفسه سینه شامل:

بررسی نواحی مشکوک به سرطان ریه
آگاهی از میزان گسترش سرطان
بررسی میزان اثر بخشی درمان بر کاهش اندازه توده سرطانی

X-ray رادیوگرافی

اشعه ایکس قفسه سینه یک آزمایش تصویربرداری غیر تهاجمی و نسبتاً سریع است که از اشعه X برای مشاهده بافت های ریه استفاده می کند. این روش اغلب اولین قدم در تشخیص سرطان ریه است، اما به تنهایی نمی تواند روش تشخیصی کاملی برای تأیید ابتلا به سرطان ریه باشد. این روش می تواند اطلاعات مفیدی در مورد محل و اندازه تومور، نوع و مرحله سرطان ریه ارائه دهد. رادیو گرافی قفسه سینه گاهی اولین آزمایشی است که پزشک برای بررسی نواحی غیر طبیعی در ریه انجام می دهد.

سی تی اسکن

توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) نوعی اسکن اشعه ایکس است که از رایانه برای تهیه تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می کند. سی تی اسکن از قفسه سینه می تواند به تشخیص سرطان ریه، اندازه، شکل و موقعیت هر تومور کمک کند. این روش، با قدرت و دقت بیشتری می تواند تومورهای ریه را تشخیص دهد. هزینه سی تی اسکن در مقایسه با روش‌های دیگر تصویربرداری مانند ام آر آی (MRI) و پت اسکن (PET Scan) کمتر است.

اسکن MRI

این روش اغلب برای بررسی گسترش احتمالی سرطان ریه به مغز یا نخاع استفاده می شود. اما تصاویر بسیار دقیقی از حفرهٔ مرکزی قفسه سینه که از دو طرف به ریه ها محدود شده است، عروق خونی ریه، قلب و … ارائه می دهد که گاه تحت تاثیر تومور قرار گرفته اند و نیاز به آنالیز دارند و در سی تی قابل بررسی نیستند.

اسکن PET

اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) آزمایش تصویربرداری است که به آشکار کردن نحوه عملکرد بافت‌ها و اندام‌ها کمک می‌کند. در اسکن PET از یک داروی رادیواکتیو (ردیاب) برای تصویربرداری استفاده می شود. این روش بسیار دقیق بوده و برای کمک به تعیین میزان سرطان ریه پس از تشخیص و همچنین ارزیابی پس از شروع درمان استفاده می‌کنند. همچنین این روش می تواند بیماری را قبل از اینکه در سایر آزمایشات تصویربرداری مشخص شود، تشخیص دهد.

تست های عملکرد ریه (PFT)

اغلب پس از تشخیص سرطان ریه انجام شده و برای مشخص شدن ظرفیت تنفسی به ویژه قبل از جراحی مناسب است تا از طریق سنجش میزان قدرت فرد برای دم یا بازدم به جراح نشان دهد که فرد توانایی تحمل برداشتن همه یا بخشی از بافت سرطانی ریه را دارد یا خیر.

سونوگرافی اندوبرونشیال (EBUS)

سونوگرافی اندوبرونشیال (EBUS) روشی است که می تواند در حین برونکوسکوپی برای کمک به تشخیص یا تعیین مرحله سرطان ریه انجام شود. EBUS شامل وارد کردن یک برونکوسکوپ (یک لوله نازک و منعطف با نور و دوربین در انتهای آن، که از طریق دهان یا بینی وارد ریه ها می شود.) انعطاف‌پذیر از طریق دهان و داخل راه‌های هوایی بزرگ‌تر ریه‌ها (به نام برونش) است که برای تصویربرداری از بافت‌ها با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می شود.

آزمایش خلط سینه

آزمایش خلط آزمایشی است که پزشک ممکن است در صورت ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی یا سایر اختلالات مرتبط با ریه برای تعیین آنچه در ریه ها رشد می کند، تجویز کند. خلط ماده غلیظی است که با رشد باکتری ها یا قارچ ها جمع می شود و در ریه ها یا برونش ها چند برابر می شود. زمانی که سرفه می کنیم و سرفه های خلط دار داریم، این سرفه ها از سمت ریه بالا می آیند. در این آزمایش تشخیصی نمونه ای از خلط (مخاط سرفه شده) را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند تا مشخص شود که آیا سلول های غیر طبیعی وجود دارد یا خیر. این آزمایش اغلب برای یافتن سرطان هایی است که از راه های هوایی اصلی شروع می شوند. دقت کنید که این روش یک روش تشخیصی دقیق نخواهد بود .

نمونه برداری ریه

نمونه برداری یک روش تشخیصی قطعی برای انواع سرطان می باشد. بیوپسی انواع مختلفی دارد که در رایج ترین آن پزشکان اغلب از یک سوزن توخالی برای گرفتن نمونه کوچکی از ناحیه مشکوک استفاده می کنند گاهی می توان این روش را به کمک عببور سوزن از دیواره نای یا برونش ها در حین برونکوسکوپی انجام داد.

روش های نوین در تشخیص سرطان ریه

امروزه روش های مختلفی جهت تشخیص و پیش بینی عوامل خطر ابتلا به سرطان ریه توسعه یافته است برخی از این رویکردها و فناوری های جدید شامل:

نشانگرهای زیستی و آزمایش ژنتیکی: محققان به طور پیوسته در حال شناسایی و مطالعه نشانگرهای زیستی، مانند جهش های ژنتیکی خاص یا الگوهای بیان پروتئین مرتبط با سرطان ریه می باشند. آزمایش های ژنتیکی متنوع می تواند به شناسایی تغییرات خاص در DNA تومور کمک کند، این روش می تواند افراد را به تصمیمات موثر درمانی هدایت کند و اطلاعات دقیقی در مورد پیش آگهی سرطان ریه به فرد ارائه دهد.
بیوپسی مایع: بیوپسی مایع یک روش غیر تهاجمی است که شامل تجزیه و تحلیل نمونه خون برای تشخیص جهش های ژنتیکی مرتبط با سرطان، سلول های تومور در گردش یا قطعاتی از DNA تومور می باشد. این روش می تواند اطلاعاتی بهینه در مورد وجود سرطان ریه، تغییرات ژنتیکی خاص و پاسخ درمانی ارائه دهد. بیوپسی مایع روشی کمتر تهاجمی و در دسترس برای نظارت بر پیشرفت سرطان ریه و پاسخ درمانی در مقایسه با روش های قدیمی بیوپسی بافت است.
هوش مصنوعی (AI): الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌های تصویربرداری پزشکی، مانند سی‌تی اسکن یا اشعه ایکس، برای کمک به تشخیص و طبقه‌بندی سرطان ریه در حال توسعه و آموزش هستند. هوش مصنوعی نتایج امیدوارکننده‌ای را در کمک به رادیولوژیست‌ها در تشخیص زودهنگام، دقیق و طبقه‌بندی میزان خطر سرطان ریه نشان داده است.
پروفایل ژنومی: پروفایل ژنومی جامع (CGP) شامل تجزیه و تحلیل کل ساختار ژنتیکی یک تومور برای شناسایی جهش‌ها، همجوشی‌های ژنی یا تغییرات خاص می باشد. CGP می تواند به انتخاب افراد برای رویکردهای درمانی شخصی و شناسایی درمان های هدفمند یا آزمایشات بالینی که ممکن است برای بیماران مناسب باشد، کمک کند.
پروفایل ایمنی: سیستم ایمنی نقش مهمی در توسعه سرطان و پاسخ به درمان دارد. تکنیک های پروفایل ایمنی، مانند پروفایل سلول های ایمنی و تجزیه و تحلیل نشانگر نقطه بازرسی سلول، می توانند به ارزیابی پاسخ ایمنی درمحیط تومور کمک کنند. این اطلاعات می تواند به موثر بودن ایمونوتراپی کمک کرده و پاسخ درمانی فرد را تا حدودی پیش بینی کند.

توجه به این نکته مهم است که اگرچه این پیشرفت‌ها امیدوارکننده هستند، اما ممکن است برای همه افراد در دسترس یا مناسب نباشند. بهترین رویکرد برای پیش‌بینی سرطان ریه ممکن است بسته به شرایط فرد متفاوت باشد و باید از طریق مشاوره با افراد متخصص که در تشخیص و درمان سرطان ریه مهارت دارند، تعیین شود.

علائم نگران کننده سرطان ریه

سرطان ریه معمولاً در مراحل اولیه علائم و نشانه‌هایی ایجاد نمی‌کند. علائم و نشانه های سرطان ریه معمولاً زمانی رخ می دهد که بیماری پیشرفته باشد. مهم است که به خاطر داشته باشید که این علائم می‌تواند ناشی از سایر بیماری‌های غیرسرطانی نیز باشد. با این حال، یکی از مهم ترین علائمی که در تشخیص زودهنگام سرطان کمک می کند، سرفه هایی است که دارای ویژگش های زیر هستند:

با گذشت زمان (بعد از سه هفته) از بین نمی روند یا بدتر می شوند.
به بیماری های دیگری مانند آلرژی، سرماخوردگی یا آسم مربوط نمی شوند.
خلط خونی تولید می کنند.

اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید و این علائم ادامه پیدا کرده یا بدتر می‌شوند، توصیه می‌شود برای ارزیابی کامل و تشخیص مناسب با یک متخصص مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و درمان، بهترین شانس را برای نتایج موفقیت آمیزدرمان در سرطان ریه ارائه می دهد.

زمان بروز علائم سرطان ریه

زمان بروز علائم به علت های متعددی وابسته است از مهم ترین آن می توان به ویژگی های توموراشاره کرد از جمله:

محل
اندازه
سرعت رشد
نوع تومور

به عنوان مثال، دو مورد از شایع ترین انواع سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)، کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینوم است. سرطان سلول سنگفرشی تمایل دارد به سمت لوله‌های تنفسی بزرگ‌تر حمله کند، در حالی که آدنوکارسینوم‌ها معمولا در قسمت عمیق‌تر ریه شروع به رشد و تکثیر می کنند.

غربالگری سرطان ریه

تعدادی از بیماران در مراحل اولیه ابتلا به سرطان ریه، احساس احتقان (گرفتگی) مداوم در ناحیه قفسیه سینه داشته و برخی دیگر سرفه مزمن را گزارش می کنند. با این حال بیشتر افراد مبتلا به سرطان ریه هیچ علامتی را در سال های اولیه ابتلا به این بیماری نشان نمی دهند. پزشکان غربالگری سالیانه سرطان ریه را برای افراد بین 50 تا 80 ساله ای توصیه می کنند که حداقل 20 پاکت در سال سیگار کشیده باشند. (برای محاسبه بسته در سال، تعداد بسته هایی که در هر روز سیگار می کشید را ضرب در تعداد سال هایی که سیگار می کشیدید، کنید) یا افرادی که در حال حاضر سیگار می کشند و یا در 15 سال گذشته سیگار را ترک کرده اند.

آگاهی بخشی در سرطان ریه

آگاهی از سرطان ریه به آموزش بهینه افراد در مورد بیماری، شناخت عوامل خطر و تشخیص زودهنگام کمک می کند. سرطان ریه علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در سراسر جهان بوده، در حالی که تعداد تشخیص افراد مبتلا همچنان رو به کاهش است که تا حد زیادی به دلیل عدم آگاهی و تشخیص دیرهنگام و همچنین افزایش مصرف سیگار توسط افراد است.

افزایش آگاهی در مورد سرطان ریه می تواند با تشویق افراد به ترک سیگار و اجتناب از قرار گرفتن در معرض سایر عوامل خطر، به کاهش تعداد افرادی که به این بیماری مبتلا می شوند کمک کند. همچنین می تواند با ترویج تشخیص زودهنگام و درمان به موقع سبب بهبود نتایج درمان برای بیماران مبتلا به سرطان ریه شود.