کاهش هدفمند وزن و کنترل چاقی
بیماری چاقی
چاقی یک بیماری بیولوژیکی پیچیده با علل زمینه ای متعدد است که در آن بافت چربی، بیش از حد طبیعی در بدن فرد انباشته می شود. چاقی به عنوان یک بحران پزشکی باعث افزایش بار هزینه های مراقبت های بهداشتی، یا کاهش کیفیت زندگی و پسرفت شاخص‌های سلامتی از جمله کاهش میانگین طول عمر می گردد.
اپیدمیولوژی
چاقی به عنوان یک بیماری همه گیر بزرگ در قرن بیست و یکم شناخته شده است و از هر پنج بزرگسال یک نفر در حال حاضر مبتلا به بیماری چاقی می باشد. مطالعات جهانی بیماری گزارش می دهد که اضافه وزن و چاقی چهارمین خطر مرگ و میر جهانی است. به طوری که در 50 سال گذشته افزایش قابل توجهی در نرخ چاقی در جهان وجود داشته است. تخمین زده می شود که بیش از 115 میلیون نفر از مشکلات مربوط به چاقی رنج می برند و بیش از 4.7 میلیون بزرگسال هر ساله در نتیجه اضافه وزن یا چاقی جان خود را از دست می دهند.
اهمیت کاهش وزن
چاقی می تواند در بسیاری از ارگان های بدن از جمله سیستم قلبی عروقی، تنفسی، ارتوپدی و بینایی سبب عوارض جبران ناپذیری شود. اضافه وزن و چاقی از عوامل خطر شناخته شده برای بیماری های مرتبط با سندروم متابولیک، آرتروز، مشکلات تنفسی و برخی سرطان ها (رحم، سینه، کولورکتال، کلیه و کیسه صفرا) هستند. علاوه بر این، چاقی مشکلات دیگری مانند کلسترول خون بالا، بی نظمی قاعدگی، هیرسوتیسم و اختلالات روانی را همراه دارد. همچنین تبعیض اجتماعی علیه افراد چاق تاثیر منفی شدیدی بر سلامت روان و کیفیت زندگی آن ها دارد.
هدف درمان
شایع‌ترین روش برای تخمین چاقی استفاده از شاخص توده بدنی (BMI) است. شاخصی که با تقسیم کردن وزن شخص بر حسب کیلوگرم بر توان دوم قد وی بر حسب متر به دست می‌آید. طبق تعریف، هنگامی که شاخص توده بدنی از 30 کیلوگرم/مترمربع بیشتر شود، فرد چاق محسوب می‌شود. اضافه وزن نیز به عنوان BMI بین 25 تا 29.9 تعریف می شود.
کاهش وزن بدن به میزان 5 تا 10 درصد به طور قابل توجهی عوامل التهابی و همچنین بروز بیماری های مزمن را کاهش می دهد. مانند سایر بیماری های مزمن، مدیریت اولیه اضافه وزن و چاقی بر تغذیه پایدار، فعالیت بدنی و تغییرات رفتاری تأکید دارد که سبب کاهش وزن شده و خطر بیماری های متابولیک قلبی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. با این حال، در اکثر بیماران مداخلات سبک زندگی که شامل محدودیت کالری ویا کنترل وعده غذایی است، به تنهایی برای دستیابی به کاهش وزن طولانی مدت، کافی نیست. در این بیماران، یک سوم تا دو سوم وزن از دست رفته طی یک سال پس از پایان درمان، و بیش از 95 درصد وزن در عرض 5 سال دوباره جبران می شود.
راهکارهای درمانی
برای مقابله با این مشکل سازمان های تخصصی از جمله انجمن جهانی چاقی و انجمن غدد درون ریز آمریکا، دارو درمانی را برای افراد با BMI بالاتر از 30 (بدون بیماری زمینه ای) و یا بالاتر از 27 برای افراد با بیماری زمینه ای توصیه می کند. در حال حاضر سه راهکار برای بهبود بیماری چاقی در دسترس است که شامل دارودرمانی، استفاده از دستگاه های لاغری و جراحی می شود.
دارودرمانی
درمان با داروهای ضد چاقی مورد تأیید، در حال حاضر اثربخشی مورد نیاز را نداشته و بیشتر شامل اثرات نامطلوب قلبی و عروقی و افزایش ابتلا به بیماری هایی مربوط به معده و کبد است. همچنین قطع دارو درمانی، اغلب منجر به افزایش وزن می شود. به همین دلیل اغلب داروهای مورد تایید FDA تنها برای استفاده کوتاه مدت توصیه می شوند.
دستگاه های لاغری
درمان با استفاده از دستگاه های لاغری به طور کلی ایمن در نظر گرفته می شود، اما چند عارضه جانبی بالقوه وجود دارد که شایع ترین آن تحریک و شل شدن پوست می باشد. سایر علائم شامل سردرد، سرگیجه و حالت تهوع بوده و در موارد نادر، عوارض جانبی جدی تری مانند تشنج و آریتمی قلبی گزارش شده است.
جراحی
جراحی، می تواند فواید زیادی از جمله بهبودی دیابت نوع 2، سلامت قلب و عروق، بهبود آپنه انسدادی خواب، تسکین درد مفاصل و بهبود میزان باروری داشته باشد. از طرفی همه انواع جراحی ها، می توانند خطرات و عوارض جانبی جدی مانند اتساع مری، خطرات مرتبط با بیهوشی، ناتوانی در خوردن غذاهای خاص، عفونت و انسداد معده را داشته باشند. از خطرات طولانی مدت این جراحی ها می توان به سوء تغذیه، ابتلا به انواع زخم های گوارشی و انسداد روده اشاره کرد. همچنین، بیمار پس از جراحی بایستی تغییرات دائمی در رژیم غذایی خود ایجاد کند و به طور منظم ورزش کند تا از موفقیت طولانی مدت جراحی چاقی اطمینان حاصل نماید. در نتیجه این روش برای کسانی که دارای شاخص توده بدنی 40 یا بیشتر، یا BMI بین 35 تا 40 با یک بیماری مرتبط با چاقی (مانند دیابت نوع 2 یا فشار خون بالا) هستند، توصیه می شود.
ارمغانی بزرگ از طرف اسپادژن
تیم تحقیقاتی اسپادژن با بهره گیری از متخصصین شیمی دارویی، هوش مصنوعی، تغذیه، فارماکولوژی، فارماسیوتیکس و بیوتکنولوژی و پزشکان مجرب رشته های بالینی و غدد دانشگاه های مطرح داخل و خارج از کشور، در حال توسعه داروی چندگانه‌ای است که با اثر گذاری بر روی هورمون‌های مسئول درتنظیم میزان دریافت غذا، تجمع توده چربی بدن را کنترل می کند. این فرآورده می تواند با تأثیر بر روی متابولیسم بدن از طریق افزایش ترشح برخی هورمون ها و سرکوب ترشح برخی دیگر، باعث تنظیم هموستاز گلوکز شود. از تأثیر این فرآورده روی مغز می توان به تعدیل هورمون‌های درگیر در اشتها و همچنین افزایش بیان گیرنده های این هورمون ها در ساقه مغز اشاره کرد. این امر منجر به کاهش اشتها و در نتیجه کاهش مصرف غذا در فرد می‌شود. نیمه عمر این فرآورده با اتصال به ترکیبات خاصی به میزان معناداری افزایش یافته و کلیرانس کلیوی آن کاهش می یابد. با توجه به موارد گفته شده، این فرآورده می تواند علاوه بر کاهش وزن، سبب حفظ احساس سیری، کاهش اشتها و همچنین کاهش چشمگیر میزان بافت چربی سفید شود. شایان ذکر است تیم تحقیقاتی ما در حال انجام آزمایشات پیش بالینی برای بررسی ایمنی، اثر بخشی و کارایی این فرآورده است.
